اصول ایمن کار با داروهای سایتوتوکسیک

اهمیت موضوع ایمنی کارکنانی که با داروهای سایتوتوکسیک و پرخطر سروکار دارند، برای اولین بار در سال ۱۹۷۰ مطرح شد. در آن زمان گزارشی از سرطان‌های ثانویه در بیماران تحت درمان با این داروها و نیز وجود مواد جهش‌زا در ادرار پرستارانی که با این داروها کار می‌کردند ارائه گردید.

ماهیت غیراختصاصی عملکرد داروهای سایتوتوکسیک، تمام سلول‌ها را در معرض خطر آسیب به DNA قرار می‌دهد. این آسیب ممکن است باعث مرگ سلولی یا جهشی شود که در نهایت منجر به سرطان گردد.

مواجهه با این داروها در محیط کار با بروز واکنش‌های حاد و طولانی‌ مدت در افراد مرتبط بوده و عوارضی نظیر رخوت، علائم شبه‌آنفولانزا تا ریزش مو، آسیب به ناخن و زخم‌های مخاطی را در بر می‌گیرد.

لذا آماده‌سازی داروهای سایتوتوکسیک به دلیل خطرات بالقوه و لزوم رعایت نکات ایمنی ویژه، بسیار پیچیده تر از سایر داروهایی است که در بیمارستان تجویز می گردند. از این رو، جهت کار ایمن با این داروها و آماده‌سازی و تجویز آن ها باید مقررات و استانداردهای خاصی به‌ کار گرفته شود.

این استانداردها در جهت برقراری سه اصل مهم تدوین شده اند :

*حفاظت از کارکنانی که با این داروها سروکار دارند .

*حفاظت از فرآورده( به لحاظ میکروبی و وجود ذره)

*به حداقل رساندن آلودگی‌های زیست‌ محیطی

لذا با توجه به اهمیت ایمنی کار با داروهای سایتوتوکسیک در مراکز درمانی بر آن شدیم تا با بهره گیری از آخرین دستورالعمل های موجود در دنیا مجموعه ای کامل از استانداردهای مرتبط با موضوع ایمنی کار با داروهای سایتوتوکسیک جهت استفادۀ کادر درمان فراهم آوریم. امید است که مطالب این کتاب مفید فایده بوده و نقش کوچکی در حفظ ایمنی بیمار و کادر درمان داشته باشد.